TÜRKİYE'DE AD-HOC TAHKİME İLİŞKİN KISA BİR HUKUKİ DEĞERLENDİRME

Ad-hoc tahkim, tarafların belirli bir tahkim kurumu veya kurallarına bağlı kalmaksızın, tahkim sürecini kendi iradeleriyle düzenledikleri bir alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Taraflar her konu için ayrı hukuk sistemi kararlaştırabileceği gibi kendi usul kurallarını da belirleyebilirler. Türkiye'de ad-hoc tahkim, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) ve 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu (MTK) çerçevesinde uygulanabilir durumdadır.

Ad-hoc tahkime ilişkin bazı özellikler şunlardır:

ESNEKLİK

Ad-hoc tahkim, taraflara tahkim sürecini kendi ihtiyaçlarına göre uyarlama imkânı tanır. Taraflar, hakemlerin seçimi, yargılama usulleri ve esasa uygulanacak kurallar gibi konularda serbestçe karar alabilir.

KURUMSAL BAĞIMSIZLIK

Ad-hoc tahkimde, süreci yöneten bir tahkim kurumu bulunmaz. Bu durum, taraflara daha fazla kontrol imkânı sunabilir. Ancak, kurumsal desteğin yokluğu, karmaşık uyuşmazlıklarda sürecin yönetimini zorlaştırabilir.

HUKUKİ ÇERÇEVE

Taraflar, tahkim anlaşmasında uygulanacak usul kurallarını belirlemedikleri takdirde, hakem heyeti veya hakem tarafından ad-hoc tahkim, Türkiye'de HMK ve MTK hükümlerine uygun olarak yürütülür.

HAKEM SEÇİMİ

Ad-hoc tahkimde hakemlerin seçimi tamamen tarafların iradesine bağlıdır. Taraflar, uyuşmazlığın niteliğine uygun uzmanlığa sahip hakemleri belirleyebilir. Hakemlerin bağımsızlık ve tarafsızlık ilkelerine uygun olması, sürecin adil bir şekilde yürütülmesi açısından kritik öneme sahiptir.

ZORLUKLAR

Ad-hoc tahkim, tarafların tahkim sürecini yönetme sorumluluğunu artırdığı için, süreçteki teknik ve idari zorluklar daha belirgin olabilir. Bu nedenle, tarafların deneyimli vekillerle çalışması önemlidir.

Sonuç olarak, Türkiye'de de ad-hoc tahkim, taraflara esnek ve özelleştirilebilir bir uyuşmazlık çözüm yöntemi sunmaktadır.

Av. Selcen Bayün

Kurumsal tahkim kurallarına örnek olarak aşağıdaki alan adları üzerinden incelemeler yapabilirsiniz.

Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezi Kurallarını incelemek için https://tahkim.barobirlik.org.tr/Tahkim-Kurallari

İSTAC İstanbul Tahkim Merkezi Kurallarını incelemek için ise https://istac.org.tr/tr/uyusmazlik-cozumu/tahkim/tahkim-kurallari/

ICC Türkiye TOBB Tahkim Merkezi Kurallarını incelemek için ise https://www.tobb.org.tr/HukukMusavirligi/Sayfalar/TOBBTahkimiveTahkimSozlesmesi.php