TÜRK CEZA KANUNU (TCK) ÖRGÜTLÜ SUÇLAR
- Selcen B.
- 19 Mar
- 2 dakikada okunur
Güncelleme tarihi: 6 Nis
1. Örgütlü Suç Kavramı
Örgütlü suçlar, birden fazla kişinin bir araya gelerek suç işlemek amacıyla oluşturduğu yapılar ve bu yapılar üzerinden işlenen suçları ifade eder. Türk Ceza Kanunu (TCK) kapsamında örgütlü suçlar, hem suç örgütlerinin oluşturulmasını hem de bu örgütler aracılığıyla işlenen suçları kapsar. Bu suçlar, bireysel suçlardan farklı olarak daha karmaşık bir yapıya sahiptir ve toplum düzenine ciddi tehdit oluşturur.
2. TCK'da Düzenlenişi
Türk Ceza Kanunu’nda örgütlü suçlarla ilgili temel düzenlemeler, TCK m. 220 ve diğer ilgili maddelerde yer alır. Bu maddeler, suç işlemek amacıyla örgüt kurma, yönetme, örgüte üye olma ve örgüte yardım etme gibi eylemleri kapsar.
TCK m. 220: Suç İşlemek Amacıyla Örgüt Kurma
Bu maddeye göre, üç veya daha fazla kişinin bir araya gelerek suç işlemek amacıyla örgüt kurması, örgüt yöneticisi olması veya örgüte üye olması suç olarak düzenlenmiştir. Örgütün varlığı için hiyerarşik bir yapı ve süreklilik aranır. TCK m. 220/1 gerekçesinde ; “Örgüt, soyut bir birleşme değildir, bünyesinde hiyerarşik bir ilişki hâkimdir. Bu hiyerarşik ilişki, bazı örgüt yapılanmalarında gevşek bir nitelik taşıyabilir.” diyerek kanun koyucu maddenin uygulanma biçimine ışık tutmuştur. Öte yandan kanun koyucunun gerekçesinden de yola çıkarak; kişilerin aile, akrabalık ya da yakın ilişkilerinden ya da toplumsal hayatın doğasından kaynaklanan sebeplerle, hiyerarşik yapılanmanın ve altlık-üstlük ilişkisinin doğrudan kabulü ve suç örgütünün varlığından bahsedilmesi yerinde olmayacaktır.
Yargıtay Ceza Genel Kurulu, 03.04.2007, 10-253/80 Sayılı ilamında; “5237 sayılı Yasanın 220. Maddesi anlamında bir örgütün varlığından bahsedebilmek için; en az üç kişinin, suç işlemek amacıyla hiyerarşik bir ilişki içerisinde, devamlı bir şekilde amaç suçları işlemeye elverişli araç ve gerece sahip bir şekilde bir araya gelmesi gerekmektedir. Tanımdan da görüleceği üzere suç işlemek için örgüt kurma suçundan bahsedilebilmesi için, üye sayısının en az üç veya daha fazla kişi olması gerekmektedir.” şeklinde hüküm kurmuştur.
TCK m 220'de; örgüt kuran veya yöneten kişilere 4 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası verilir. Örgüte üye olan kişilere ise 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası öngörülmüştür.
Örgüt Yardım ve Yataklık
Örgüte bilerek ve isteyerek yardım eden kişiler de örgüt üyesi gibi cezalandırılabilir. Ancak bu kişilere verilen ceza, yapılan yardımın niteliğine göre üçte birine kadar indirilebilir.
3. Örgütlü Suçların Nitelikli Halleri
Bazı suçlar, örgütlü bir yapı içinde işlendiğinde failler daha ağır cezalarla karşılaşır. Örneğin:
Uyuşturucu veya uyarıcı madde suçları (TCK m. 188),
İnsan ticareti (TCK m. 80),
Terörle bağlantılı suçlar (3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu).
Bu tür suçlarda örgütlü şekilde hareket edilmesi, cezayı artırıcı bir neden olarak değerlendirilir.
4. Örgütlü Suçlarla Mücadelede Özel Yöntemler
Örgütlü suçlarla mücadelede, ceza hukukunun yanı sıra usul kanununda cevaz verilen ve belirli şartlara bağlı olan özel yöntemler de kullanılmaktadır:
Etkin Pişmanlık: TCK m. 221 uyarınca, örgüt üyeleri pişmanlık gösterip yetkililere bilgi verdiklerinde cezalarında indirim yapılabilir veya tamamen ceza verilmemesi söz konusu olabilir.
Gizli Soruşturma Teknikleri: Telefon dinleme, teknik takip ve gizli tanık kullanımı gibi yöntemler yetkili mahkemeden izin alınmak kaydı ile örgütlü suçların ortaya çıkarılmasında sıkça başvurulan araçlardır.
5. Değerlendirme ve Sonuç
Örgütlü suçlar, bireysel suçlardan farklı olarak toplum düzenine ve kamu güvenliğine büyük zararlar verebilmektedir. Bu nedenle Türk Ceza Kanunu, örgütlü suçlara yönelik caydırıcı hükümler içermektedir. Bununla birlikte, örgütlü suçlarla mücadelede yalnızca cezai yaptırımlar değil, aynı zamanda sosyal, ekonomik ve kültürel önlemler de alınmalıdır. Özellikle etkin pişmanlık hükümleri, örgütlerin çözülmesinde önemli bir rol oynamaktadır.
Av. Selcen Bayün
TÜRK CEZA KANUNU (TCK) tam metin
CEZA MUHAKEMESİ KANUNU (CMK) tam metin
Comments