TAHKİMDE HAKEM SEÇİMİNİN ÖNEMİ

Tahkim, taraflar arasındaki uyuşmazlıkların devlet yargısı yerine bağımsız ve tarafsız hakemler tarafından çözülmesini sağlayan bir alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Tahkim sürecinin etkinliği ve adil sonuçlara ulaşılabilmesi açısından hakem seçimi ve sayısına dair yapılacak belirleme kritik bir öneme sahiptir.

Hakem seçimine ilişkin temel hususlar şu şekilde özetlenebilir:

BAĞIMSIZLIK VE TARAFSIZLIK

Hakemlerin bağımsız ve tarafsız olması, tahkim sürecinin adil bir şekilde yürütülmesinin temel koşuludur. Ad-hoc tahkimde yargılamanın hakem heyeti tarafından yapılmasına dair taraflar arasında anlaşma yapılması durumda; davacı ve davalı taraflar birer taraf hakemi atayacaktır ve taraf hakemleri ise heyeti tamamlayacak olan ve hakemlere başkanlık edecek olan üçüncü hakemi seçerler.

TARAFLARIN İRADESİNE SAYGI

Tahkimde hakem seçimi, tarafların iradesine dayalı bir süreçtir. Taraflar, tahkim anlaşmasında hakem seçim usulünü belirleyebilir veya tahkim kurumu tarafından sunulan prosedürlere uygun şekilde hakem seçimi yapabilir.

UZMANLIK VE DENEYİM

Tahkim yargılamasında hakemlerin, uyuşmazlık konusu alanında uzmanlık ve deneyime sahip olması, sürecin verimliliğini ve kararların isabetliliğini artırır. Özellikle teknik veya ticari uyuşmazlıklarda, hakemlerin sektörel bilgiye sahip olması büyük avantaj sağlar. Her ne kadar uzmanlık önem arz etse de; hakem ya da hakemlerin, her konuyu vakıf olmalarının mümkün olmadığını; önemli olanın yargılama konusu hakkında gerekli bilgilerin edinilmesinin sağlanması yargılamanın selameti açısından en büyük önemi haiz husustur.

TAHKİM KURALLARI İLE UYUM

Kurumsal tahkimde hakem seçimi, ilgili tahkim kurumunun belirlediği kurallar çerçevesinde gerçekleştirilir. Örneğin, İstanbul Tahkim Merkezi (ISTAC), Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezi veya ICC Tahkim Kuralları, hakem seçimine ilişkin detaylı düzenlemeler içermekte ve taraflara rehberlik etmektedir.

HAKEMLERİN ROLÜ

 Hakemler, tahkim sürecinde uyuşmazlığın çözümü için delilleri değerlendirir, tarafların iddialarını inceler ve nihai kararı verir. Hakemlerin niteliği ve yetkinliği, verilen kararın hem hukuki hem de pratik açıdan kabul edilebilirliğini doğrudan etkiler. Kararın uzunluğundan ziyade netliğinin önem arz ettiği hususu tahkim yargılamasındaki önemli esaslardandır.

Sonuç olarak, tahkimde hakem seçimi, tahkim sürecinin başarısı açısından hayati bir öneme sahiptir. Tarafların, hakemlerin bağımsızlık, tarafsızlık, öğrenme hevesi ve uzmanlık gibi niteliklerini dikkate alarak seçim yapmaları, uyuşmazlığın adil ve etkin bir şekilde çözülmesini sağlayacaktır.

Av. Selcen Bayün